کد (S) شماره فیش (13) شماره منبع (O) شماره صفحه (71) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
. موضوع کلی: حرفه کتابداری واطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی : اموزش کتلبداری و واطلاع رسانی پزشکی
NLMبرای آموزش و تربیت کتابداران پزشکی در گزارش میزگرد سال 1995 تغییری در خط مشی و برنامه خود ایجاد کرد این طرح اهداف زیر را توسعه و پیشرفت داد :
الف . رشد نقش کتابداران پزشکی . آمادگی کتابداران پزشکی در برابر شکل های جدیدی از اظلاعات ، کاربران جدید و الگوهای کاربردی جدیدی که برای کتابداران پزشکی ممکن است مورد نیاز باشد . و نیزجور شدن قابلیت کتابداران پزشکی در برابر نیاز های کاربران .
ب. برنامه های آموزش تخصصی کتابداران پزشکی . در این راستا به روز بودن برنامه آموزشی مدارس کتابداری و اطلاع رسانی و نیز بررسی رویکرد ها و میزان برنامه ها به منظور آماده سازی کتابداران پزشکی جهت به عهده گرفتن نقش ها جدید مورد تاُکید است .
سلام ستارجان
من بخش مربوط طرح و کتابشناسی اولیه را اصلاح کردم.
لطفاً بخش شرح وظایف را نگاه کن.
جلسه انجمن برای نقد دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ایران کنسل شد.
من جمعه تهران می آیم، تا در کارگاه انجمن شرکت کنم و کارهای تسویه دانشگاه را نیز پیگری کنم.
کد (S) شماره فیش (11) شماره منبع (R) شماره صفحه (89 - 92) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
. موضوع کلی: شیوه تدوین دایره المعارف ها
موضوع جزئی : تاریخچهُ دایرة المعارف نویسی
دایرةالمعارف نویسی سابقه ای بس طولانی دارد یعنی از زمان گسترش علوم بشری که دیگر اندوخته های ذهن برای ضبط وربط دانش کافی نبود ضرورت تدوین ونگارش دایرةالمعارف پدید آمد از لحظه ای که بشر دریافت وسعت دانش و علوم به درجه ای رسیده است که باید آنها را طبقه بندی کرد دست به دایرة المعارف نویسی زد در این معنا ومفهوم وسیع و حتی بسیاری از کتب مجموعه علوم در یونان را نیز می توان دایرةالمعارف دانست ، اما دائرة معارف به معنا و مفهوم امروزی خود شاید به زمان انقلاب کبیر فرانسه بر می گردد از آن به بعد لزوم حفظ و ضبط دانش بشری امگیزه ای شد تا ملل و فرهنگ های گوناگون دست تدوین وتاُلیف دائرةالمعارف هایی بزنند از سوی دیگر آنچه ما امروز به عنوان دائرةالمعارف می شناسیم چیزی متفاوت با آن مفهوم کلی دائرةالمعارف است چرا که در طی سالهای اخیر و از سوی دیگر دائرةالمعارف های امروز نیز برای یکی از عناوین خود چکیده و جوهره اصلی کلیهُ اطلاعات مربوط به آن عنوان باید گردآوری و جمع کند .
. : کد (S) شماره فیش (12) شماره منبع (R) شماره صفحه (89 - 92) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترج
مموضوع کلی : شیوه تدوین دایره المعارف ها
موضوع جزئی : کارکرد یک دائرة معارف
اکنون مدتی است که فرهیختگان و فرهنگ دوستان دایرةالمعارف و دانشنامه و وجود آن توجه خاص مبذول کرده اند نیاز به وجود کتب پایه و طبعا" دانشنامه که از پایه ای ترین کتب در فرهنگ یک ملت است –و ایران از این بابت برغم سابقه فرهنگی طولانی ، تاریخ مدون چند هزار ساله ، زبانی غنی وزیبا ، لغتنامه های متعدد ، شاهکار های حماسی عظیم که نظیر آن در جهان دیده نمی شود متاُ سفانه چندان غنی نبوده است .
جامعه روبه پیشرفت ما نیازمند اطلاع از علوم جدید در کنار آموختن پایه ها و اصول گذشته است ما باید بر مبنای نیاز های خود و فرهنگ خاص و گسترده خود کتابی درخور ومناسب تدوین کنیم . دایرةالمعارف اولین سنگ وپایه وبنای دسترسی به فرهنگ وعلوم فنون معاصر و روزمره در جهان است دایرةالمعارف پایه نسبتا" و تاحد امکان کامل و دقیق و معتبر باشدمقصود ، تاُ لیف یک دایرةالمعرف شیعی نیست بلکه تاُلیف دایرةالمعارفی بزرگ برای کل جهان است و کشور های اسلامی و فرهنگ های اسلامی است
یکی از ویژگی های دائرةالمعارف بزرگ اسلامی این است که در موقعیت های گوناگون و بسته به شرایط و نیاز تغییر شکل داده و خود را با آنها منطبق می کند و شکل تازه ای به خود می گیرد. سئوالی که در اینجا مطرح است این است که آیا دایرة المعارف کتابداری واطلاع رسانی به عنوان یک دائرةالمعارف تخصصی دارای چنین ویژگی است یا نه؟
کد (s) شماره فیش (10) شماره منبع (S) شماره صفحه (85- 92) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: حرفه کتابداری واطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی :خدمات و مشکلات کتابداری زشکی در کشور های جهان سوم
کتابداران علوم پزشکی در کشور های جهان سوم باید تلاش کنند تا ارائه خدمات کتابخانه ای صرف نظر از محدودیت منابع کتابخانه ای در درجه اول اهمیت قرار داده شود کارکنان پزشکی برای پیشرفته در معالجه بیماران و اموزش خود به اطلاعات نیاز دارند بنابراین مدارس پزشکی در کشور های جهان سوم نه تنها در خدمت دانشکده ها و کالج های پزشکی هستند بلکه معمولا" به بیمارستان های آموزشی آن دانشگاه ها و سایر کارکنان پزشکی و پیرا پزشکی در آن نواحی خدماتی ارائه می دهند
کتابخانههای کشور های جهان سوم معمولا" از نظر ارائه خدمات به مراجعه کنندگان ضعیف هستند درست در همین نکته است که کتابداران علوم پزشکی جهان سوم باید بیشترین اهمیت را بدان بدهند ادائه خدمات مهمترین جنبه کتابداری پزشکی است زیرا بر خلا ف استفاده کننده گان سایر کتابخانه ها دانشگاهی ، مراجعه کنندگان کتابخانه های پزشکی با کار تمام وقتی که دارند در موقعیتی هستند که برای حل مسائل بالینی ، پژوهشی اداری به شدت نیاز به کتابخانه داشته اند مطالب پزشکی با چنان سرعتی چاپ ومنتشر می شود که استفاده کنندگان برای پیدا کردن و دسترسی به مطالب مورد نیاز خود به کمک زیادی احتیاج دارند در چنین شرایطی، کیفیت خدمات مراقبت های پزشکی غالبا" به میزان دسترسی سریع کارکنان پزشکی به اطلاعات جاری مورد نیاز خود بستگی دارد کتابداران پزشکی باید سعی کنند در تمامی زمینه های حرفه ای خود نشان بدهند که ارائه خدمات اهمیت فراوان دارد .
کتابداران پزشکی باید به تلاش بیشتری دست بزنند تا حرفه خود را به عنوان یک حرفه به عنوان یک حرفه خدماتی به مردم بشناسانند از این رو کتابداران باید سعی کنند تا خود و حرفه خودشان را به صورت فعال معرفی کنند . آنها بایستی با تمام مراجعه کنندگان بلقوه کتابخانه یا سازمان ها مکاتبه نمایند و آنان را از خدماتی که کتابخانه ارائه می دهد مطلع نمایند این اطلاعات می تواند در نشریه تخصصی مراجعه کنندگان چاپ کرد و از این طریق اطلاعات لازم را به آنان رساند . پخش این اطلاعات میتواند از طریق آگاهینامه ، جزوه ، و پوستر نیز صورت پذیرد .
برای ارئه خدمات موُثر به خوانندگان ، کتابخانه ها نیاز به نیروی انسانی به تعدا کافی دارند . در کشور های جهان سوم مشکل می توان کارکنان تعلیم دیده داشت چرا که در این کشور ها دانشکده کتابداری پزشکی وجود ندارد و یا کم است .
در حیطه ارائه خدمات می توان از نظام های پیوسته بازیابی منابع مانند مدلاین بهره گرفت اگرچه که استفاده از این نظام ها در کشور های جهان سوم هم امکان پذیر است اما در مورد خدمات اطلاعاتی معالجه بیماران به همان صورت که سازمان بهداشت جهانی در ژنو ارائه کرده است چنان مناسب نیست و وقت زیادی می گیرد .
گذشته از این نظام بسیار مفید بازیابی اطلاعات ،کتابداران ایالات متحده آمریکا هم اکنون مفهوم جدیدی از کتابداری بهنام کتابدار بالینی را در دست بررسی دارند . این برنامه در واقع حرکتی جدا و به دور از فعالیت های مرجع به شکل سنتی آن است . در واقع برنامه کتابدار پزشکی بالینی ، کتابخانه را برای استفاده کنندگان به بخشهای بیمارستان می برد.هدف این برنامه تشخیص نیاز های اطلاعاتی بالینی پزشکان و تهیه مقالات جاری برای آنان در حداقل زمان است .این عمل کیفیت معالجه بیماران را ارتقاء داده و منابع آموزشی موجود را برای همین منظور در اختیار پزشکان قرار می دهد . تجربه نشان داده است که این خدمت در مقایسع با خدمات کمک رسانی مانند آزمایشگاههای بالینی ، از کارایی بسیار بالاتری در معالجه بیماران برخورداراست . به علاوه این برنامه فرصت بسیار خوبی برای کتابداران فراهم می کندتا اصطلاحات پزشکی را فرا بگیرند .همچنین تماس کتابداران با کارکنان بیمارستان موجب می شود که آگاهی پزشکان و کارکنان نسبت به خدماتی که می توانند از کتابخانه در یافت کنند افزایش یابد چنین خدمتی برای کارکنان پزشکی کشور های جهان سوم بسیار ارزشمند است ، زیرا این افراد در مقایسه کارکنان پزشکی دنیای صنعتی وقت بسیار کمی برای رفتن به کتابخانه دارند . کتابداران علوم پزشکی کشورهای جهان سوم این خدمت را بسیار موُثر و کارآخواهند یافت .بدین ترتیب این سوُال مطرح می شود که آیا نمی توان برنامه کتابدار پزشکی بالینی را در کشور های جهان سوم به نحوی مناسب به کار گرفت .
این نوع خدمت تمامی فواعد برنامه کتابدار پزشکی بالینی را در بر ندارد ام حداقل کارکنان پزشکی را از خدماتی که کتابخانه ارائه می دهد آگاه می سازد
کلوسی (clevesy ) برنامه اصلاح شده کتابدار پزشکی بالینی را توضیح می دهد که در آن کتابدار مزبور فقط در تهیه گزارش پزشک با وی همکاری می کند . و همراه گروه پزشکی به بالین بیماران نمی رود . بعلاوه کتابدار پزشکی بالینی خدمت دیگری نیز به نام الحاق مطالب به پرونده بیمار انجام می دهد تا این مطالب در دسترسی تمام کسانی که در معالجه بیمار شرکت دارند قرار بگیرد . نکته جالبی که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که در بیمارستانی که خدمات مذکور ابداع و ارائه شد ، تمام جستجوی مطالب به صورت دستی انجام می گرفت وبا حدود سیصد عنوان مجله به ندرت اتفاق می افتدکه به مطالبی خارج از این مجموعه نیاز افتد .
مسئله دیگری که باید مورد بررسی قرار گیرد مجموعه اصلی بیمارستان های غیر آموزشی است .از آنجا که اکثر کتابخانه های پزشکی کاملا" توسعه یافته و به دانشکده های پزشکی وابسته اند میتوان گفت که اکثربیمارستان های غیر آموزشی اساسا" فاقد کتابخانه هستند .
بنابراین پیشنهاد می شود که خدمات آگاهی رسانی جاری در سطح وسیع ارائه شود یعنی باید فهرست مندرجات اکثر مجلات مهم را برای بیمارستان های آموزشی تهیه و ارسال کنیم . ارائه این خدمت هدف مفیدتری با مقایسه با تهیه مجموعه اصلی باشد چرا که این بیمارستان ها کار کنانی جهت مواظبت و نگهداری آنها ندارند و به همین دلیل غالبا" مجموعه از بین می رود .
نتیجه آ«که کتابداران پزشکی کشور های جهان سوم نباید در تلاش های خود برای ارائه خدمات به خوانندگان از موانع محیطی بهراسند و دلسرد شوند بلکه باید بکوشند منابع محلی را بشناسند و در صدد بهبود وپیشرفت آنها باشند . آنها باید همواره گوش به زنگ یافتن راه های مناسب در کشور های خود برای ارائه خدمات کتابخانه ای باشند.
پیشنهاد وتصویب طرح
این طرح با هدف تدوین دایرة المعارفی از دانش کتابداری و اطلاع رسانی و علوم مرتبط در سال 1372از سوی معاونت پژوهشی کتابخانه ملی ارائه و برای اجرا از ابتدای سال 1373تصویب شد مدت اجرای طرح بدون احتساب ویرایشهای آن پنج سال در نظر گرفته شد وپیش بینی می شود محصول نهایی در شش مجلد منتشر شود
انگیزه پشنهاد واجرای این طرح فقدان دایرة المعارفی مستقل و جامع در این حوزه با تاکید موضوع های مرتبط با ایران , اسلام و کشورهای اسلامی بوده است .بنابراین با توجه به پیشینه طولانی و غنی این رشته در ایران تدوین چنین دایرة المعارفی در دستور کار کتابخانه ملی ایران قرار گرفت
سازمان دایرة ال معارف و مراحل اجرای طرح
طرح دارای سرپرستی است که اجرای آن را نیز بر عهده دارد غیر از سرپرستی دایرة المعارف شورایی علمی در راًس دایرة المعارف در نظر گرفته شده است که اعضای آن هفت تن از اعضای هیئت علمی کتابخانه ملی دانشگاهها ، و صاحب نظران علوم کتابداری و اطلاع رسانی هستند.
این شورای علمی وظیفه تعیین و تصویب خط مشی ها و رویهٌ کاری را بر عهده داشته و بر اجرای طرح نظارت دارد.
بخشهای دیگر دایرةالمعرف عبارتند از گروه مدخل گزینی ، گروه تهیه مقاله ، گروه ویراستاری ، و گروه چاپ ونشر .
گزینش وگرد آوری اولیهُ مدخل ها
از خرداد ماه سال 1373 کار گرد آوری مدخل ها اغاز شد و پس ازدعوت از گروهی از متخصصان از آنان خواسته شد با توجه به منلبع فارسی وغیر فارسی در حوزه های زیر اقدام به گزینش مدخل نمایند :
الف . آموزش ، پژوهش ، و نظریه ها و مفاهیم کتابداری و اطلاع رسانی
ب . فراهم آوری و حفاظت مواد
ج . سازماندهی شامل فهرست نویسی ، نمایه سازی و رده بندی
د . ارائه خدمات اطلاعاتی
ه . متون ومواد کتابخانه و آرشیوی
و . ارتباطات
ز . نسخه شناسی
ح . چاپ و نشر
ط . شخصیتها
ی. کتابخانه ، مراکز اطلاعاتی و نظام های اطلاع رسانی
ک . مراسم ، کنفرانس ها و جوایز
م . تکنولوژی اطلاعاتی
برای انجام منظور فوق گروه مدخل گزینی به گروه های تخصصی بر اساس حوزه های یاد شده تقسیم گردید . مدخل ها توسط اعضای گروه استخراج وبر روی برگه هایی یادداشت شد . هر برگه ای می بایست حاوی مدخل اصلی ، سر فصلهای احتمالی ، منبع یا منابعی که مدخل مورد نظر از آن استخراج شده و نام فردی باشد که مدخل را انتخاب کرده باشد. کار گرد آوری مدخل های اولیه سه ماه به طول انجامید ودر نتیجه 2000برگه مدخل فراهم گردید .
بررسی مدخل های فراهم شده
موارد بررسی عبارت بود از :
الف : حذف موارد تکراری . به دلیل اشتراکات در حوزه تخصصی تعدادی از مدخل ها به صورت تکراری تهیه شده بود و لازم بود این موارد تکراری حذف شود
ب . حذف موارد نا مربوط . با وجود تعریف مشخص درباره هر یک از حوزه ها و مشخص بودن حدود وثغور برای گروه های گزینش مدخل ، برای از دست نرفتن مدخل مناسب ، از اعضای گروه خواسته شده بود در موقع برخورد به مدخل مشکوک آن را یاد داشت کنند . اکنون لازم بود مدخل ها از این لحاظ بررسی شوند تا چنانچه مدخل های نا مربوطی انتخاب شده حذف شود.
ج. کامل کردن معدل های لاتین یا فارسی . به منظور کنترل مدخل های تکراری که ممکن بود بر اثر معادل های مختلف فارسی در دو محل مختلف الفبایی ظاهر شوند و در نتیجه تکراری بودنشان معلوم نشود ، قرار شد معادل های فارسی مدخل های لاتین ومعادل لاتین مدخل های فارسی درج و دو بایگامی الفبایی ، یکی بر اساس فارسی و دیگری بر اساس الفبای لاتین تهیه شود
د . کنترل مدخل های از قلم افتاده . به منظور کنترل مدخلهای از قلم افتاده چهار منبع : فهرست سرعنوان کتابخانه کنگره ، بانک اطلاعاتی اریک ، اصطلاحنامه فرهنگی یونسکو ،طرح رده بندی دیویی برای مقایسه مدخل ها در نظر گرفته شد . با توجه به اینکه این منابع از ساختار سلسله مراتبی برخوردار هستند ، مجموع اصطلاحات و موضوعات هر حوزه در این منابع بررسی و استخراج گردید و به صورت الفبایی منظم شد و بخشی از مدخل های وارد نشده اضافه گردید . منظور دیگری که از این مقایسه مد نظر بود کنترل سطح عمیق شدن در موضوعات مختلف بود .
ه. ارجاعات . پس از بررسی های مختلف چهار گونه ارجاع در نظر گرفته شد :
ارجاع نگاه کنید . این ارجاع برای مدخل های مترادف و هم معنی در نظر گرفته شده است و به صورت متقابل در برگه های مدخل درج گردیده است
ارجاع نیز نگاه کنید . این ارجاع به دو نظور میان مدخل ها به کار گرفته شده است . نخست به منظور مشخص نمودن حد وحدود مقالات با نشان دادن مدخل های مرتبط با هر مدخل تا تهیه کنندگان مقالات با آگاهی از اینکه چه مقالات مرتبط دیگری وجود دارد بتوانند به تصور دقیقتری از محدوده کار خود دست یابند . دوم اینکه با آوردن مدخل های مرتبط در پایان هر مقاله می توان خاننده را به مقالات مرتبط دیگر راهنمایی کرد .
ارجاع " نگاه کنید ذیل " . برای موضوعاتی که خود مقاله مستقلی ندارند وبه دلیل اهمیتشان لازم است در محل الفبایی خود ذکر شوند ، تا جایی که بررسی شده است این ارجاع نخستین بار در این دایرة المعارف استفاده شده است .
ارجاع نگاه کنید ذیل در ناظر بر نظام کل وجزء در مقاله ها ومدخل هاست این ارجاع برای تهیه کنندگان از این جهت لازم است که نسبت به مباحث و موضوعات که بایستی در وارد شود آگاهی یابند و این ارجاع به خوانندگان آگاهی می دهد که مطلب مورد نظر را ذیل چه مدخلی جستجو کنند
ارجاع نمایه ها .نظام آرایش مقاله ها بر اساس الفبای مدخلهاست .
تصمیمات شورای علمی
الف . گرایش به مقاله های کوتاه و تخصصی و در نتیجه مدخل های مستقل بیشتر نسبت به مقاله های بلند وعمومی و در نتیجه مدخل های کمتر
ب. فشردگی و ادغام در مورد مدخل های متعلق به حوزه های فرعی و وسعت وتجزیه در مورد مدخل های متعلق به حوزه های اصلی.
ج . حفظ تعادل و توازن میان مدخل های مختلف. مثلا" چنانچه " قلمدان" به عنوان یک ابزار نگارشی مدخل مستقلی محسوب می شود " نمابر" به عنوان یک ابزار ارتباطی مدخل مستقلی باشد و چنانچه قلمدان ذیل مدخل ابزار نگارشی مورد بحث واقع شده نمابر نیز ذیل ابزار های ارتباطی شود
د. تاُکید خاص بر ترجمه یا تاُلیف نیست هدف برآورده کردن مقصود است
کد (A ) شماره فیش (8 ) شماره منبع ( I ) شماره صفحه ( 4-20) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: تاریخچه
موضوع جزئی:تاثیر متقابل کتابخانه ملی پزشکی آمریکا و کتابداری پزشکی
فعالیت ها و خدمات کتابخانه ملی پزشکی آمریکا بر همه کتابداران پزشکی کتابخانه های دنیا آشکار است. (p.6)
از سال 1961 کتابداران پزشکی آمریکا کاربران را برای استفاده از خدمات و محصولات NLM راهنمایی می کردند. برخی از خدمات مهم آن زمان ایندکس مدیکوس، فهرست برگه های سالیانه NLM، سرعنوان موضوعی پزشکی، رده بندی NLM، امانت بین کتابخانه ای را می توان نام برد. کتابداران پزشکی برای برخی خدمات فوق نیاز به آموزش و تغییر فرآیند نخواهند داشت ولی برای تصمیم گیری در استفاده از رده بندی NLM و سرعنوان موضوعی در فهرستنویسی تلاش های زیادی برای تغییر عمل آموزش نیاز دارند. NLM نه تنها مرکز اصلی آموزش و کارورزی برای کتابداران پزشکی است بلکه مرکزی برای اهداء بورس تحصیلی برای کتابداران پزشکی به شمار می آید.(P. 8)
گزارش سالانه MLA در سال 1961 افزایش هزینه تحقیقات، علاقه زیاد در بکارگیری نتایج تحقیقات در عمل و فناوری جدید اطلاعات، فرصت های جدیدی برای بهبود کیفیت خدمات ارائه شده توسط کتابداران پزشکی به وجود آورد. استفاده رده بندی NLM و سرعنوان موضوعی مش در سال 1971 با ارائه خدمات فهرست برگه های جاری NLM در میان کتابداران پزشکی آمریکا بیشتر معمول شد. (P. 11)
کد (A ) شماره فیش (9 ) شماره منبع ( I ) شماره صفحه ( 4-20) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: تاریخچه
موضوع جزئی:تاثیر متقابل کتابخانه ملی پزشکی آمریکا و کتابداری پزشکی (آموزش)
از سال 1961 NLM برای آموزش کتابداران پزشکی برنامه ها و بورس های تحصیلی در مقاطع مختلف داشت در سال 1972 برنامه های آموزشی جدید کامپیوتر در پزشکی تاسیس شد که هدف اولیه آن پزشکان بودند در سال 1978 NLM برنامه آموزش مداوم را برای کتابداران پزشکی ارائه کرد که تاکید در استفاده از نظام ها پایگاه های اطلاعاتی داشت. (11-13)
در سال 1981 کتابداران پزشکی هنوز کاربران اصلی برای بیشتر محصولات و خدمات NLM بودند. آنها واسط بین کار برای معمولی و این خدمات بودند، البته استفاده از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته مشکل تر و گرانتر بود. از نمایه های و فهرست ها چاپی و کتابداران آموزش تخصصی و تجهیزات متقاضی آموزش تخصصی برای استفاده این ابزار ها پیشرفته بودند. (P. 14)
دهه 1990 تعدادی از کتابداران پزشکی معتقد بودند NLM باید آموزش بیشتری برای کارها و وظایف جدید به کتابداران پزشکی بدهد. در سال 1991 مشاوران پرسنلی NLM پیشتر کتابداران پزشکی بوند. (P. 17)
NLM در سال 1995 از طرح های ابتکاری برای آموزش کتابداران پزشکی استقبال کرد.
کد (A ) شماره فیش ( 6) شماره منبع ( J) شماره صفحه (747-749 ) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: تاریخچه
موضوع جزئی: ابزارهای فهرستنویسی
ابزارهای فهرست نوسی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا
نمایه سازی، مدیریت پایگاه اطلاعاتی و پروتکل های جستجو توسعه یافته اند، توصیفگرهای سرعنوان موضوعی پزشکی (مش) اهمیت بیشتری داشته اند و اخیراً بازنگری و چاپ مجدد آن به صورت سالانه است.
6 بخش اصلی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا:
1. خدمات کتابشناختی
2. تاریخ پزشکی
3. سرعنوان موضوعی پزشکی
4. مرکز ملی اطلاعات پژوهش های خدمات بهداشتی
5. بخش خدمات عمومی
6. بخش خدمات فنی
7. شبکه ملی
اداره شبکه ملی، شبکه ملی کتابخانه های پزشکی (NN/LM) را ایجاد کرد. هدف این شبکه دسترس پذیر اطلاعات زیست پزشکی جهان برای همه بخصوص برای کسانی دسترس محلی به کتابخانه پزشکی ندارند. این شبکه در 8 ناحیه توسعه یافته و با بیشتر کتابخانه مدارس پزشکی و بیمارستان ها ارتباط دارد.
کد (A ) شماره فیش ( 7) شماره منبع ( J) شماره صفحه (747-749 ) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: تاریخچه
موضوع جزئی: محصولات و خدمات
محصولات و خدمات کتابخانه ملی پزشکی آمریکا:
ککتابخانه ملی پزشکی آمریکا خلق و حظ چندین استاندارد جهانی در علم انفورماتیک(دانش و مطالعه روش های پردازش اطلاعات و ارسال) پزشکی را حمایت کرد، که می توان برجسته ترین آنها، مدلارز(نظام تحلیل و بازیابی متون پزشکی) و مش را نام برد.
هدف اصلی ایندکس مدیکوس دسترسی سریع و دقیق همه پزشکان به متون پزشکی جاری متشره در جهان است.
HEALTH SCIENCE LIBRARIES
کتابخانه نیاز های اطلاعاتی برای آموزش , تحقیق , ومدیریت ,عمل مراقبت های بهداشتی را تامین میکند .واستفاده کنننده گان شامل دانش آموزان ,معلمین, محققین, مدیران خدمات بهداشتی, پزشکان, پرستاران و کارکنان پیراپزشک و مصرف کنندگان مراقبت بهداشتی هستند . کتابخانه با جذبه مراقبت بهداشتی در بخشهای دولتی, خدمات بیمارستانی و اجتماعی ,نهاد های آموزش عالی در نهادهای تحقیقاتی ودر شرکت های دارو سازی یافت خواهد شد .متون و اطلاعات که هم اکنون مورد نیاز استفاده کنندگان گوناگون است گسترش فراتر از علوم بهداشت و زیست پزشکی است که به سمت اقتصاد, نظام اخلاقی, علم مدیریت, قانون, تئوری مدیریت ,علم رفتار شناسی, دانش مدیریت, کشیده شده است .
تاریخچه وتوسعه کتابخانه های پزشکی
مجموعه ای از کتابهای پزشکی مشهور در مصر , چین , یونان و روم باستان وجود داشته و برخی از آنها در دیر ها وو صومعه های قرون وسطایی غرب نگهداری می شده است . فهرست دور پریوری( ( Dover priori شامل لیست 118 کتاب ومنبع پزشکی است . کتابخانه های پزشکی مستقیما" خود به تاسیس دانشکده های پزشکی در دانشگاه های دوران گذشته کرده اند برای مثال : فولرانس ( 1287 ) (Floranc) پاریس (1295) و آبردین (Aberdeen) (1495) که در داشتن مجموعه های پزشکی مشهور هستند
محرک اصلی رشد کتابخانه های پزشکی در انگلستان تاسیس شرکت های پزشکی و انجمن ها وجوامع پزشکی در قرن 17و18میلادی بود .لندن , ادین برگ(Edinburgh) و دوبلین (Dublin) مراکز اصلی آموزش بودند و هزاران نهاد دیگر در شهرها ایجاد شده که هر یک دارای کتابخانۀ شخصی بودند در لندن 18 انجمن پزشکی در توافقی باهم ترکیب شده و انجمن پزشکی رویال (Royal Society ) را تشکیل دادند .نخستین ممحرک این جان مک آلیستر ( John MacAlister) که نخستین مشاور انجمن وکتابدار بود که بعدها به عنوان رئیس انجمن کتابداری برگزیده شد . کتابخانه انجمن که هم اکنون یکی از نخستین کتابخانه های پزشکی انگلستان با دارا بودن 250000جلد کتاب و 2000 نشریه است .
در آمریکا کتابخانه ملی پشکی نقش مهمی در پیشبرد خدمات کتابخانه پزشکی داشته است . این کتابخانه در سال 1836 از کتابخانه اداره جراحی ارتش به وجود آمد این کتابخانه موفقیت خود را مدیون کتتابدارش جان شاو بلینگر است که فهرست نمایۀ اداره جراحی ارتش تهیه و همچنین ماهنامه Index Medecus را در سال 1879تهیه کرده است . گفته شده که در نیمه اول قرن بیستم جهت تمرکز بر گسترش طرح های هم کاری و گسترش مجموعه با دانشگاه هایی از آمریکا و انگلستان ادغام شده بود. در دهۀ 1980 و1990 در فراهم آوری آموزش عالی و مراقبت بهداشتی تغییراتی ایجاد کرد . این عوامل یک دید آشکارتر وواضحتر برای خدمات کتابخانه ,تعادل و جسارت در رفتار , قدرت همکاری و نظم چند بعدی شبکه ای , بهره برداری از تکنولوژی ها واقتباس از مهارت های مدیریت را ملزم کرد .از دهۀ 1990 کتابخانه علوم بهداشت به رشد اینترنت وانتشارات الکترونیکی در سازمان های اینترنتی پاسخ داده اند
تغییرات خدمات آموزشی وبهداشتی
نخستین تغییرات سازمانی ظاههر شده در انگلستان در سال 1960 در خدمات ملی بهداشت national health service )) زمانی که الزامات قانونی برای آموزش دکتری پزشکی منجر به افزایش تعداد کتابخانه ها در بیمارستان ها شد تاثیر مستقیم این حرکت این بود که کارکنان فراهم کننده خدمات کتابخانه و پرسنل NHSتا 72% افزایش یافت و این عامل ذر عوض منجر به درک و قانونی همگانی و مشترک نظامند در سطح حوزه تخصصی شد و نیز منجر به تعیین تعدادی به عنوان کتابدار متخصص در حوزه مورد نظر گردید
اصلاح مراقبت های بهداشتی (Healthcare ) با در نظر گرفتن توالی سازماندهی مجدد و احکام رسمی , تعداد زیاد فشار های وارده, نیاز برای گسترش , گستره و فراگیری , اطلاعات دقیق و به روز (از همه نوع )با حمایت کاری کارکنان خدمات ملی بهداشت در همه سطوح , و علاوه بر این فراهم آوری اطلاعات برای استفاده کننده گان مراقبت های بهداشتی حرکت بزرگی برای تغییر بود چنین اطلاعات محیطی فرصتی برای ایجاد اطلاعات تخصصی و انتشار اطلاعات برای بهداشت فراهم کرد
استراتژی اطلاعات خدمات ملی بهداشت در خدمات کتابخانهای و اطلاعاتی قرار داده شد همنان که هسته فعالیت های خدمات ملی بهداشت بینگر مراقبت بهتر از بیماران و بهبود سلامت هر شخص است که این خود به دسترسی به اطلاعات مفید و نیز توان دسترسی در زمان و مکان مناسب بستگی دارد . تاسیس کنفدراسیون توسعه نیروی کاری تغییرات مدیریتی و سازمانی در کتابخانه های بهداشت در انگلستان ایجاد خواهد کرد
انتقال آموزش پرستاری به بخش آموزش عالی و تاکید آن بر پیشرفت تخصصی در علم پرستاری بر فراهم آوری خدمات اطلاعاتی برای پرستاران دلالت میکند . اساس آموزش پرستاری انتقال آن از کار آموزی درمانگاه – محور به آموزش آکادمیک و تحقیقی است .
در درون آموزش پزشکی کمبود مقدار مضامین ومحتوای آموزشی و کمبود کاربرد اصول آموزشی دانشجو- محور نیاز به ایجاد ارتباط با طراحان برنامه های آموزشی و تاکید بیشتر بز ایجاد و ظهور محیط های آموزشی شبکه ای دارد گزارش (Follet) نقطه عطف مهمی را برای کتابخانه های علوم بهداشت در آموزش عالی انگلستان فراهم کرد . در این گزارش بحث شده از فشار افزایش تعداد دانشجویان , کمبود تسهیلات و تورم بالای قیمت مجلات و کتابها که می تواند با توجه به ملاحضه و نقش نهادهای استراتژیک کاهش پیدا کند . شبکه یابشگر منابع اینترنتی یک سرویس اینترنتی رایگان است که دلیل بر دسترسی موثر به منابع اینترنتی باکیفیت برای آموزش است که میزبان منابع اینترنتی پزشکی و بهداشتی انگلستان است.
استراتژی توسعه و تحقیق خدما ت ملی بهداشت , انگیزه ای بود برای تعدادی از ابتکارات وپیشگامی های زیر : دستیابی به خدمات بهداشتی دانش – مدار در بالینی , تصمیمات سیاسی و مدیریتی که مبنایی برای وابستگی یافته های تحقیقی و علمی و پیشرفت های تکنولوژی به اطلاعات شد .در اینجا نقش مهمی در بازیابی نظامند و ارزیابی متون ایفا می کنند در حالت تخصصی نقش کتابداران در اثبات شیوۀ شاهد – محور ,تعلیم و تاثیر علمی در ارزیابی های نکته سنجانۀ ارزش داده شده به منزلت و ارزش حرفه بسیار مهم است .برداشت کلی از دانش مدیریت با تفاوت بین دانش ضمنی و آشکارتشویقی است برای کتابداران که نقش خود را در شناسایی استراتژی های جدید حمایت از توسعه سازمانی افزایش دهند
تغییرات ایجاد شده در حوزه تخصصی به عبارت دیگر تصور بسیارآگاهانه از آن نیاز آن را برای ادامه یادگیری و مسئولیت و کارداد جهت گسترش تولید و زایش اطلاعات علم بهداشت یادآور میشود .در آمرییکا انجمن کتابداری پزشکی یک خط مشی تغییرات را منتشر کرده است که طرح کلی دانش و مهارت مورد نیاز قرن21 است. در انگلستان انجمن کتابداری قالب کاری را برای ادامه پیشرفت حرفه ای که استفاده کتابداران پزشکی متخصصص و ابزارهای دسترسی به اطلاعات و نیز طرح های حرفه ای پیشرفت و هم چنین کارمندانی که مسئول بررسی نیازمندی های آموزشی وبه اثبات رساندن تعهدات هستند را گسترش داده است
همکاری های تخصصی
شاید بیشتر بخشهای دیگر کتابخانه انگلستان کارمندان در کتابخانه علوم بهداشت در مراتب بالاتر تکثیرات انجمن ها , گروه های موضوعی و گروه های شبکه ای قرار دارند . هر شخصی در جلسات , کنفرانس ها ,در تقسیمات منابع ,و ارائه فعالیت ها شرکت می کند گروه کتابداری پزشکی انجمن کتابداری با 2300 عضو بسیار گسترده است . و از جمله فعالیت های آن تشکیل کنفرانس سالانه و انتشار Dictionary Of Health Library And Information Science است. دیگر گروه ها شامل گروه کتابداران پزشکی دانشگاه ,کنسرسیوم استفاده کنندگان اطلاعات بهداشتی, کمیته مصلحت اندیش خدمات بهداشتی SCONUL))و گروه کتابداران تخصصی NHS است
کد (S) شماره فیش (3 ) شماره منبع (L ) شماره صفحه (1455-1456 ) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی : حرفه کتابداری پزشکی
موضوع جزئی : کتابخانه های بیمارستانی و خدمات کتابدار پزشکی
در ایران یمارستان جندی شاپور را میتوان نخستین بیمادستان آموزشی دانست که سنت پزشکی آن از پپیش. از از اسلام به بعد از اسلام منتقل شد و کتابخانه نیز بخشی از این نهاد بود . اما قدیمی ترین کتابخانه بیمارستانی مدرن در ایران ، کتابخانه بیمارستان امام خمینی تهران( پهلوی) ثابق است که در سال 1330 تأ سیس شد
کتابخانه های بیمارستانی عهده دار ارئه خدمات اطلاع رسانی دانش-مدار (کی بی آی ) در زمینه علوم پزشکی و بهداشت هستند منطور از اطلاع رسانی دانش –مدار تأ کید آن بربهبود وضع عمل و یافتن راه حل در مسائل عملی است و این نوع اطلاع رسانی در تقابل اطلاع رسانی قرار دارد که تأکید آن بر آموزش و آگاهی رسانی کلی رایج در دانشگاه ها و مراکز آموزش پززشکی است
کتابداران کتابخانه های بیمارستانی نقش های مختلفی چون مدیر کتابخانه ، متخصص اطلاع رسانی ، کتابدار بالینی ، مدیر پایگاه داده ها و مانند آن را بر عهده دارند عنوان کتابدار پزشکی به کسانی اطلاق می شود که با طی دوره های آموزشی و تجربی ویژه در نقش مشاوران ثابت یا سیار کاربران اطلاعات پزشکی به ارزیابی واصلاح نظام های اطلاع رسانی پزشکی می پردازد
خدمات کتابدار پزشکی در کتابخانه های بیمارستانی خد ماتی جون منابع پیوست به پرونده بیمار (ال.ای.تی.سی.اچ)که نخستین بار در سال 1967 در بیمارستانی در واشنگتن مورد استفاده قرار گرفت و بر پایۀ آن کتابدار پزشکی همراه متخصصان در تمامی جلسات و همایش های پزشکی و حتی در بعضی موارد در اتاق عمل حاضر می شود تا به نیاز اطلاعاتی تیم پزشکی درما نگرپی ببرد سپس اطلاعات جاری و روز آمد مورد نیاز آنها را از میان منبع اطلاعاتی موحود در کتابخانه پیدا کرده و به برگه هایی که وضعیت روزانه بیماز زا نشان میدهد الصاق میکند کتابداری که این وظیفه را بر عهده دارد اصتلاحا کتابدار بالینی نامیده میشود خدمت دیگر کتابدار پزشکی در کتابخانه های بیمارستانی و خدمات است که نوعی خدمت هوشمند مرجع است که امکان مرور فهرست مندرجات موجود در کتابخانه را به مراجعان میدهد . سایر خدمات کتابدار پزشکی عبارتند از آموزش استفاده کننده گان از انواع منابع کتابخانه و پایگاههای اطلاعاتی آموزش بیماران ، تامین اطلاعات به زبان ساده به بیمار در مورد بیماری میزان خطر درمان ، روش درمان و افزایش توان بیماران ، کاهش درد و افزایش توان خودیاری .
کد (S ) شماره فیش ( 4) شماره منبع (M ) شماره صفحه (11-13 ) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی : تعریف حرفه
موضوع جزئی : تعریف حرفه کتابداریو اطلاع رسانی
[ اصلاحیه فیش1و2]
استیگ بیان می دارد تعریف درست کتابداری وحرفه مربوط به آن می تواند راهنمای مناسب برای پذ یرش دانشجو و استخدام مدرس تدوین برنامه های آموزشی و اجرای پروژه های تحقیقاتی باشد لزوم تعریف حرفه کتابداری ازآنجا برمی خیزد که تمایزی میان آموزش حرفه ای و غیر حرفه ای وجود ندارد همجنان که میان مشاغل حرفه ای وغیرحرفه ای همجنان که میان مشاغل حرفه ای و غیرحرفه ای در کتابخانه ها تمایزی نیست شاید اکنون برای حرفئه کتابداری وکتابخانه ها تمایزی میان کارهای حرفه ای وغیر حرفه ای دشوار نباشد مشکل اساسی کتابخانه ها تمایز میان کارهای تخصصی وغیر تخصصی است که افراد حرفه ای انجام می دهند. درطول تاریخ تعاریفی از کتابداری وکتابدار شده است که در این مورد استیک دو تعریف را ارائه می دهد یکی تعریف تاریخی است ودیگری تعریفی است که توسط انجمن کتابداران آمریکا ارائه شده است
درتعریف تاریخی کتابدار متخصصی است که در نگهداری ویا مدیریت کتابخانه وکتابداری وظایفی است که به جنین فردی محول شده است با توجه به اهمیت مفهوم ونقش جدیدی که اطلاعات یا فته است انجمن کتابداران امریکا تعریف متفاوتی از کتابدار وکتابداری بیان می کند :
حرفئه کتابداری توجه به کاربرد دانش موجود در رسانه ها واصول ونظریه ها فنون وفن آوری هایی دارد
که به استقرار حفاظت سازماندهی وبه کار گیری مجموعئه کتا بخانه ها و اشا عئه اطلاعات از طریق
رسانه ها کمک می کند (stieng: 1992: 3)
استیگ در ادامه حرفه کتابداری را از لحاظ نوع دانش های مبنا اینگونه تعریف میکند :
حرفه کتابداری حرفه است از سایر رشته های سنتی دانشگاه مانند تاریخ و فیزیک که بنیان آنها بر یافتهای فکری است نه کارهای عملی متفاوت
کد (S) شماره فیش (5 ) شماره منبع (B) شماره صفحه (84-89) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی :اطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی : مشکلات اطلاع رسلنی پزشکی
با توجه به گسترش و پویایی کتابخانه ها و تأثیر شگرفی که تکنولوژی ارتباطی واطلاعاتی و همچنین نیروی انسانی ماهربر کتابخانه ها دارند تدوین استاندارد و رعایت آنها بیش از پیش ملموس و اهمیت آن اشکار شده است . اولین استاندازد های کتابخانه های ایران را کتابداران متخصصاین مرکز خدمات کتابداری با یاری مشاورین خارجی آن تهیه نمودند . تهیه و تدوین و انتشار استاندارد های کتابخانه ها دانشگاهی و ایجاد زمینه لازم برای شیوه های استاندارد ذخیره و بازیابی تحت عنوان مارک ایران توسط کتابخانه ملی ، تهیه وتدوین و 75 برگه اوراق استانارد مدارک پزشکی و واحد های تولید کننده اطلاعات که گامی در جهت یکسان سازی و هماهنگ نمودن فعالیتها و خدمات می باشد بیانگر توجه به استاندارد در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی می باشد اما متأ سفانه به علت فقدان یک مرکز ملی هماهنگ کننده تلاشها یی که در این زمینه صورت گرفته در اجرا و عمل با مشکلا ت جدی مواجه است .
فهرست نویسی و سازماندهی متفاوت از منابع چاپی وغیر چاپی به علت عدم کنترل کتابشناختی نیز از جمله مشکلات اطلاع رسانی پزشکی در کشور است . کنترل کتابشناسی می تواند از طریق فهرست نویسی پیش از انتشار (فیپا ) کمک مؤثری به یکسان سازی فهرست نویسی و رده بندی کتاب هاباشد .
کد (S) شماره فیش (6 ) شماره منبع ( B) شماره صفحه ( 91-93) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی : خدمات مرکز کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
مهمترین وظایف مرکز کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی از این قرار است
1) مطالعه و بررسی استاندارد کتابداری و اطلاع رسانی به منظور تدوین استاندارد مورد نیاز با توجه به زیر ساختار ملی
2) تدوین و ویرایش های سالانه سرعنوان ها و اصطلاح نامه های پزشکی انواع فهرستگان و مننابع ردیف دوّم اعم از کتابشناسی ها ، نمایه نامه ها و چکیده نامه ها
3) کنترل کتابشناختی در حوزۀ علوم پزشکی و انتشار کتابشناسی ملی پ
زشکی
4) سیاست گذاری ونظارت و هدایت کلیه فعالیت ها ی کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
5) هماهنگی با سازمان ها و مراکز آموزشی زیربط به منظور تربیت و تأ مین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز در حوزۀ کتابداری و اطلاع رسانی
کد (S) شماره فیش (7 ) شماره منبع (A ) شماره صفحه ( 84-85) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی :حرفه کتابداری واطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی : تاریخچه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی در ایران
[ اصلاحیه فیش1و2]
فعالیت ها و خدمات کتابخانه ملی پزشکی نمونه عملی اصول کتابداری پزشکی است که به عنوان اولین رشته تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی در ایران است . چنان که ایجاد این رشته در مرکز پزشکی شاهنشاهی قرار دارد بین این مرکز و دانشکدۀ کتابداری دانشگاه ایلینوی جهت انجام امور مربوطه به برنامه ریزی و سازماندهی این برنامه منعقد شد و قرار بر این شد که برنامه های آموزشی آن عملا" در پاییز 2537 (پهلوی )آغاز شود .
کد (S) شماره فیش (8 ) شماره منبع ( A) شماره صفحه (95-99 ) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی :کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی و تفاوت آن با کتابداری عمومی
موضوع جزئی : از لحاظ منابع تدریسی و نوع رده بندی به کاربرده شده در مراکز اطلاع رسانی پزشکی
اولین تفاوت استفاده از طرح رده بندی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا در مراکز کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی است که سال 1948 سال نشر اولین ویرایش آن است این طرح در فهرست نویسی تحلیلی و برای تنظیم مواد به کار میرود و براساس جدول خاصی است که کتابخانه ملی پزشکی آمریکا با استفاده از حرف ) w) طرح ریزی کرده است و قسمت فهرست نویسی عهده دار ویرایش آن است . سرعنوان موضوعی پزشکی یا واژه نامه کنترل شده(مش ) فهرستی موضوعی ویا توصیفگرهایی که کتابخانه ملی پزشکی برای فهرست کردن منابع و نمایه سازی مقالات ، مجله های پزشکی دنیا و نیز برای بازیابی اطلاعات از مدلاین از طریق انتخاب موضوع مورد نظر واژه های موجود دراین سر عنوان از آن استفاده می کند این تزاروس پزشکی ابتدا در دو قسمت الفبایی ورده بندی تنظیم شده بود و برای فهرست نویسان و نمایه سازان کتابخانه ملی پزشکی کاربرد فراوانی داشت اما بعدا"به چهار قسمت الفبایی ورده بندی تعریفی (Annotated) و درختی تغییر یافت و در کل در بردارندۀ واژه های پزشکی وتعاریف این آنها است .
کد (S) شماره فیش ( 9) شماره منبع (A ) شماره صفحه (203-204 ) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی : کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی تاریخچه کارآموزی کتابداران پزشکی ایرانی
نخستین کارآموزان ایرانی که در یک مرکز کتابداری اطلاع رسانی پزشکی مشغول گذراندن آموزش های کوتاه مدت شدند از این قرار هستند که برای آموزش به کتابخانه ملی پزشکی آمریکا اعزام شدند :
1) سرپرست کتابداران کتابخانه پزشکی پهلوی به مدت سه ماه کارآموزی و شرکت در کلاس مدلاین
2) مسؤل بخش خدمات فنی کتابخانه پزشکی پهلوی به مدت دو ماه ونیم کار آموزی و شرکت در کلاس فهرست نویسی
3) دو نفر از مسؤلان بخش مدلاین کتابخانه پزشکی پهلوی برای دو ماه ونیم برای شرکت در کلاس مدلاین
4) مسئول بخش سمعی و بصری به مدت یک ماه کارآر موزی
مرادی , نورالله." دایره المعارف ها ", تهران :فرهنگ معاصر ,1384
دایره المعارف کتابی است چند جلدی حاوی دانش بشری که با تعدادی تصویر مزین شدهویک نمایه وتعدادی تصویر به همراه دارد
_ دایره المعارف آیینه رشد وتوسعه علوم وتفکر در جامعه است و میزان دانشی که در یک دایره المعارف می آید متناسب است با زمان وموقعیت علمی کشوری که دایره المعارف درآنجا تهیه شده است
- دایره المعرف در بخش مرجع پر کاربردترین منبع است
--افلاطون معتقد بود که انسان برای بهتر اندیشیدن لازم است که آدمی همه چیز را بداند
--در دوسده اخیردایره المعارف فرانسوی با عنوان (دایره المعارف یا فرهنگ مستدل علوم و صنایع الگوی دایره المعارف نویسی است
--بزرگترین خصیصه دایره المعارف نویسی هیأت ویراستاران ونحوه ی تنظیم است
-- ویرایشگران ویرایش15برتانیکا به این نتیجه زسید ه بودند که مجموعه ای با نظام الفبایی که با یکدیکر بی ارتباط هستند نمی توانند در خور دامنه رشد فزونگیر دانش بشری باشد و طرح جدید باید سه نیاز خوانندگان را بر آورده سازد
الف) کسب حقیقت یا حقایق با سرعت وسهولت
ب) کشف معانی این حقایق
ج) تجید در تمام زمینه ها ی یادگیری
سأوال اساسی که اینجا مطرح است این است که آیا یک دایره المعارف در یک حوزی تخصصی باید تنها به کار متخصصان آن رشته بیاید یا اینکه باید طوری باشد که به کار دانشجویان سالهای اول دانشگاه و کارهای فوری وسریع بخش مرجع نیز بیاید ودر آنجا مفید باشد
ارزیابی دایره المعرف ها
1) آیا دایره المعرف اثرجدیدی است یا خلاصه شده ویا تجدید نظر شده است درصورتی که خلاصه شده است چه ظوابطی برای انتخاب مقالات به کار رفته است و چه جرح و تعدیل ها و تجدید نظر هایی به کار رفته است به علاوه چه مواردی به مجموعه اضافه شده است
2) در دایره المعارف اعتبار مقالات بی امضا کمتر مقالات امضا دار نیست
3) در مورد دامنه و محدوده آیا هدف و منظور دایره المعارف در مقدمه آن توضیح داده شده است و به این اهداف تا چه حد جامه عمل پوشانده شده است .
4) در تدوین دایره المعارف باید مشخص شود که این اثر برای چه گروهی ودر چه سطحی تدوین شده است
5) آیا توازن در انتخاب به کار رفته است – مثلا مقالات مفصل تر برای موضوعات مهمتر و مقالات خلاصه برای آنهایی که اهمیت کمتری دارند
6) در مورد ارجاعات الف :آیا ارجاعات متقابل اثر در بازیابی مطالب آن مؤثر است یا نه
ب) آیا ارجاعات متقابل به حد کافی در دایره المعارف منظور شده
ج) آیا ارجاعات متقابل ارتباط مناسب و کافی میان مداخل به وجود می آورد
7) در نگارش مقالات باید نویسنده علاوه بر ساده نویسی در اختصار نیز بکوشد (سنگینی فلسفه کتابداری در اینجا منظور است ) وسغی کند در حداقل فضا حداکثر اطلاعات به خواننده بدهد
کد (A ) شماره فیش ( 1) شماره منبع ( A) شماره صفحه (183-84 1) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئیتاریخچه رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی در ایران
کتابداری پزشکی به عنوان اولین رشته تخصصی کتابداری است که ایجاد آن در مرکز پزشکی شاهنشاهی و با انعقاد قرارداد بین این مرکز و دانشگاه کتابداری ایلینوی آغاز شد و قرار بود برنامه آموزشی آن تا پاییز 2357 (پهلوی )آغاز شود .
کد (A ) شماره فیش (2 ) شماره منبع (A ) شماره صفحه ( 198-199) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: کتابداری واطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی: منابع در رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
Mesh
واژه نامه کنترل شده مش فهرستهای موضوعی ویا توصیفگر هایی است که کتابخانه ملی پزشکی آمریکا برای فهرست کردن منابع ونمایه سازی مقالات پزشکی از آن استفاده میکند این منبع در چهار قسمت alphabetize- tree –class –annotated تنظیم شده است وبرای فهرست کردن منابع و نمایه سلزی و برای استفاده در مدلاین کاربرد فراوان دارد این چهار قسمت در ابتدا در دو قسمت الفبایی و رده بندی تظیم شده بود
ص. 198
کد (A ) شماره فیش (2 ) شماره منبع ( ئ) شماره صفحه (12-13 ) نوع یادداشت: تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: حرفه کتابداری و اطلاع رسانی
موضوع جزئی: تعریف کتابداری واطلاع رسانی
تعریف حرفه کتابداری
لزوم تعریف حرفه کتابداری از آنجا آاز میشود که تمایزی میان آموزش حرفه ای و غیر حرفه ای وجود ندارد . همچنان که میان مشاغل حرفه ای و غیر حرفه ای در کتابخانه ها تمایزی نیست
استیک دو تعریف در مورد کتابداری و کتابدار ارایه میدهد یکی تعریف تاریخی و دیگری تعریفی است که توسط انجمن کتابداران آمریکا ارایه شده است . در تعریف تاریخی کتابدار متخصصی است در نگهداری ویا مدیریت کتابخانه و کتابداری وظایفی است که به چنین کتابداری محول شده است . با توجه به اهمیت مفهوم و نقش جدیدی که اطلاعات یافته است انجمن کتابداران آمریکا تعریف متفاوتی از کتابدا و کتابداری بیان می کنند :
کد (A ) شماره فیش ( 4) شماره منبع (L) شماره صفحه (1455-1456 ) نوع یادداشت: تلخیص /مستقیم /ترجمه
موضوع کلی: حرفه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی: کتابخانه های بیمارستانی
استاندارد مهم کتابخانه های بیمارستانی عبارتند از: استاندارد کتابخانه های بیمارستانی انجمن کتابخانه های پزشکی (Medical Library Associationام.ال.ای)؛ و استاندارد کمیسیون مشترک تأیید صلاحیت سازمان های مراقبت های بهداشتی ( Joint Commison on Accrediatio Of Health Careجِی.سی.اِی.اچ.اُ.) است. از این استانداردها برای ارزشیابی کتابخانه های بیمارستانی استفاده می شود تا نقاط قوت و ضعف آنها مشخص شود و راهکارهایی برای بهبود وضوع آنها بدست آید.(ص. 1455)
کارکنان. نیروی انسانی کتابخانه های بیمارستانی متأثر از متغیرهایی مانند اندازۀ بیمارستان، سرمایه گذاری بیمارستان در بخش کتابخانه، و تعهدات سازمان در قبال آموزش مداوم است. کتابداران کتابخانه های بیمارستانی خدمات متنوعی ارائه می کنند و گاه نقش های مختلفی چون مدیر کتابخانه، متخصص اطلاع رسانی، کتابدار بالینی (Clinical Librarian )، مدیر پایگاه داده ها، و مانند آن را برعهده دارند. در نتیجه، نیازمند آموزش های گوناگون در مقاطع فوق دیپلم، کارشناس، و کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی هستند.(ص. 1455-1456)
عنوان "کتابداری پزشکی" به کسانی اطلاق می شود که با طی دوره های آموزشی و تجربی ویژه، در نقش مشاوران ثابت یا سیار کاربران اطلاعات پزشکی، به ارزیابی و اصلاح نظام های اطلاع رسانی پزشکی می پردازند. .(ص. 1456)
خدمات(کتابخانه های بیمارستانی) انجمن کتابخانه های پزشکی در آمریکا نوزده خدمت مهم را برای کتابخانه های بیمارستانی توصیه کرده است. کل این خدمات براساس کارکردشان به چهار دستۀ خدمات فنی، خدمات اطلاع رسانی و مرجع، خدمات آموزشی برای بیماران و کاربران خدمات بیمارستانی، و خدمات اداری و مدیریتی تقسیم می شود. (ص. 1456)
کد (A ) شماره فیش ( 5) شماره منبع (L) شماره صفحه (1455-1456 ) نوع یادداشت: /تلخیص مستقیم /ترجمه
موضوع کلی: حرفه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
موضوع جزئی: خدمات کتابخانه های بیمارستانی
مهمترین کارکرد کتابخانه های بیمارستانی خدمات اطلاع رسانی است که در حالت پیشرفته دو خدمت زیر:
خدمات منابع پیوست به پرونده بیمار Literature Attached to Chart (LATCH) نخستین بار در 1967 در بیمارستانی در واشینگتن مورد استفاده قرار گرفت و برپایه آن کتابدار پزشکی همراه متخصصان در تمامی جلسات و همایش های پزشکی و حتی در بعضی موارد در اتاق عمل حاضر می شود تا به نیاز حتی در بعضی موارد در اتاق عمل حاضر می شود تا به نیاز اطلاعاتی تیم پزشکی درمانگر پی ببرد؛ سپس اطلاعات جاری و روزآمد موردنیاز آنها را از میان منابع اطلاعاتی موجود در کتابخانه پیدا کرده و به برگه هایی که وضعیت روزانۀ بیمار را نشان می دهد، الصاق می کند، به طوری که هر روز صبح هنگامی که پزشک برای مقالات موجود در مورد نحوۀ درمان بیمار مطلع می شود. کتابداری که این وظیفه را برعهده دارد اصطلاحاً "کتابدار بالینی" نامیده می شود.
خدمات آگاهی رسانی فهرست مندرجاتTable of Contents Services (TACOS) نوعی خدمات هوشمند مرجع است که امکان مرور فهرست مندرجات موجود در کتابخانه را به مراجعان کتابخانه می دهد. با استفاده از این امکان، کاربران می توانند مجلات مورد نیاز را بهتر و دقیق تر انتخاب کنند. (ص. 1456)
کد (A ) شماره فیش ( 3) شماره منبع ( 20) شماره صفحه (؟ ) نوع یادداشت: /تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: عنوان و چکیده
موضوع جزئی: چکیده اولیه مقاله
حرفه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی و اهمیت وجود مدخل آن در دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ایران
دکترمحسن جعفری مذهب
ستار حسینی
ابوذر رمضانی
خلاصه
این مقاله با مروری بر تاریخچه علوم پزشکی آغاز می شود و با ارائه تعاریف مختلف از واژه حرفه در متون مختلف به تاریخچه حرفه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی می پردازد. برای ارائه تفاوت این رشته با کتابداری و اطلاع رسانی عمومی، فلسفه وجودی این رشته ها و اهداف و کارکردهایشان را با مقایسه مباحث آموزشی آنها، مطرح می کند. در ادامه بر شیوه تدوین دایره المعارف های تخصصی از بعد اهداف، ساختار، معیار انتخاب مدخل ها مرور و با دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ایران مورد مقایسه قرار می دهد و در پایان اهمیت وجود مدخل آنها در دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ایران نتیجه گیری می شود.
کد (A ) شماره فیش ( 2) کد منبع (جستجو در آمازون ) شماره صفحه (www.amazon.com) نوع یادداشت: /تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: شیوه تدوین دایره المعارف ها
موضوع جزئی: گزارشی از جستجو مقدمه دایره المعارفهای کتابداری و اطلاع رسانی در اینترنت
من سه دایره المعارف (IEILS, ELIS, WELIS) را در اینترنت جستجو کردم:
Encyclopedia of Library and Information Science(دو کتاب با این عنوان داریم) /
1. By Allen Kent, Harold Lancour, William Z. Nasri, Jay Elwood Daily
( فقط نمایه و فهرست مندرجات جلد 51 آن از طریق اینترنت دسترسی داریم. من فکر کنم دانشکده ما همه جلدهای ویرایش قدیمی آن را دارد) اگر بتوانید مقدمه آن را وارسی کنید خیلی خوب می شه.
2. by Drake, Miriam A – 2003
(دانشکده ما 4 جلد آن را دارد، در ضمن از طریق اینترنت به نمایه و فهرست مندرجات جلد دوم آن دسترسی داریم، اما مقدمه آن که در جلد 1 است را نتوانستم بیابم)
International Encyclopedia Information and Library Science/ John Feather, Paul Sturges, R. P. Sturges,
(من از این کتاب فقط دو نقد در آمازون پیدا کردم، آنها را به زودی ترجمه می کنم)
ALA World Encyclopedia of Library and Information Service / by Robert Wedgeworth ,1993
(من از این کتاب فقط دو نقد در آمازون پیدا کردم، آنها را به زودی ترجمه می کنم)
فلسفه کتابداری و اطلاع رسانی
پرداختن به فلسفۀ این رشته مستلزم طرح پژوهش ها، نظریه ها، و روشناسی هایی است که عملاً بر این رشته و حرفه تأثیرگذار بوده و هستند.
اشتراکات کتابداری و اطلاع رسانی:
1. به لحاظ نظری، کتابداری قائل به رسالتی اجتماعی است، در حالی که اطلاع رسانی تأکید بر ماهیت اطلاعات دارد و به جنبه های فنی و فناورانه بهره گیری از اطلاعات می پردازد.
2. به لحاظ علمی، هدف کتابداری خدمت به کاربران است، و هدف اطلاع رسانی افزایش بهره وری و کارآیی است؛
3. انگیزه کتابداران اعتقاد به اصول آرمانی حرفه و ایجاد امکان دسترسی آزاد و برابر به پیشینه های مدون دانش است، و انگیزۀ اطلاع رسانان برآوردن هدف های سازمان ها و غالباً سودمندی به سازمان مادر است؛
4. دامنۀ کار کتابداری محدود به نهاد کتابخانه است، حتی اگر این کتابخانه مجهز به امکانات الکترونیکی و دیجیتال شده باشد، ولی دامنۀ کار اطلا رسانی حوزۀ وسیع تری را در برمی گیرد که فراتر از نهاد کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی است. (ص. 1224)
مبانی فلسفی رشته و حرفه در دوره 5 گانه زیر(بررسی دیدگاه ها و نظریه ها):
1. دورۀ رواج اصول آرمانی حرفه
2. دورۀ تکوین فنون بازیابی اطلاعات و نخستین نظریه ها
3. دورۀ پژوهش های علمی با رویکردهای پوزیتیویستی و نظام مدار
4. دورۀ پژوهش های علمی با رویکردهای شناختی و کاربرمدار
5. دورۀ رویکردهای متأثر ازجریان های عصر پست مدرن
یک: نخستین مدرسه کتابداری در اواخر قرن 19 بنیان گذاری شد، پیش از آن روح عمل گرایی بر حرفه و رشته حاکمیت داشت که بر پایه مجموعه ای از اصول عقاید بود. (ص. 1225)
دو: در این دوره جریانی در کتابداری و اطلاع رسانی به وجود آمد که اولاً تاکید بیشتر بر فرآیند اطلاعات بود تا فرآورده های اطلاعاتی و ثانیاً برای بهبود فنون ذخیره و بازیابی اطلاعات، بیش از پیش به مبانی نظری علوم دیگر تکیه کرد و همین چشم اندازهای جدیدی را در برابر رشته و حرفه گسترد. (ص. 1226)
سه: اولاً رویکرد تجربی جایگزین روش متافیزیکی و فلسفی و قیاسی پیشین کردند که در ارزیابی رده بندی ها و نظام نمایه سازی به کار می رفت، و ثانیاً این ذهنیت پوزیتویستی را که پژوهش بازیابی اطلاعات می تواند و باید روش های علوم سخت را به کار بندد تقویت کردند. علی رغم گذشت بیش از سه دهه، هنوز هم آثار این نگرش را، که قائل به اصالت روش شناسی کمیت گرا و تقلیل گراست و بازیابی اطلاعات را فرآیندی عینی و خنثی و نظام مدار تلقی می کند، در ادبیات رشته می توان مشاهده کرد. (ص. 1226-1228)
چهار: پنج ویژگی : رویکردی کاربرمدار در سطوح ساده و پیچیده بجای رویکرد نظام مدار
پنج: سه دهۀ پایانی قرن بیستم یادهه های معروف به عصر پست مدرن را شاخص می سازد، این است که در این دوران علی رغم تعدد شگفت انگیز مکتب ها و ایسم ها، نظریه ها و فسلفه ها روایت های جامعه شناختی تازه ای دربارۀ مباحث مختلف به دست داده اند. (ص. 1228) انسان عصر پست مدرن دیگر نه آن انسان تک ساختی اعصار پیشین، بلکه انسانی چند بعدی و فرهنگی است که با انواع رسانه های اطلاعاتی و ارتباطی در تماس است و استفاده از این رسانه ها نه تنها فاصله های مکانی را از بین برده درک آدمیان را از زمان شخصی و زمان عمومی دگرگون کرده است، بلکه زمینه هایی فراهم آورده که همبستگی قدرت و دانش در تمام سطوح زندگی فردی و اجتماعی به منتها درجه برسد. در چنین جهانی و عصری که با پدیدۀ پساپست مدرنیسم در هزارۀ نو روبه رو ست، عجیب نیست که در فلسفه ها و دیدگاه ها ردپاهایی از ذهنیت، تعامل، کثرت گرایی، سیّالّیت، نسبی گرایی، و به ویژه سیاست و فرهنگ به چشم می خورد و ما با نوعی هم سویی در جریان های مطرحی همچون پساپوزیتیویسم، پست مدرنیسم، پدیدارشناسی، هرمنوتیک، رئالیسم انتقادی، جامعه شناسی علم، و معرفت شناسی اجتماعی روبه رو هستیم که جا دارد شواهدی از آن ذکر شود.
می دانیم که پوزیتیویسم علم را مانند فرآیند کشف که مدام در حال افزایندگی و انباشت است، می داند و بر عینیت و بی طرفی تلاش های علمی تأکید می ورزد، در حالی که پست مدرنیسم این دیدگاه را منتفی دانسته و قائل به آن است که علم و تولید دانش، فرایند ساختن است واین ساختن وجهی فرهنگی و اجتماعی دارد. اجتماعی بودن ساختار دانش علمی و اینکه علایق و مصالح حرفه ای و عوامل اجتماعی و اقتصادی و مالی در ایجاد یا پذیرش و رد آنچه دانش می نامیم تاثیر دارد، به شیواترین وجه در کتاب <ساختار انقلاب علمی> نشان داده شده است. بنابراین وجهی از پساپوزیتیویسم و جامعه شناسی علم که کوهن آغازگر آن بود، اساساً با پست مدرنیسم همسو است و این همسویی با سنت هرمنوتیک و پدیدارشناسی (که پیش از پست مدرنیسم برمبانی نظری علوم اجتماعی تأثیر گذاشته بود) به مراتب بیشتر است(4) چرا که هرمنوتیک علم را کاری فرهنگی و تعصبات و پیشداوری ها را هنگام تأویل متن جزء جدایی ناپذیر داوری می داند. کانون توجه پدیدارشناسی، برخلاف طبیعت گرایی و رفتارگرایی و پوزیتیویسم، جهان زندۀ فرهنگی و تاریخی انسان است نه دنیای بیولوژیکی او. رئالیسم انتقادی نیز ضمن هم صدایی با هرمنوتیک در امکان پذیر دانستن پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، این معنا را که نظریه پردازی در جامعه رخ می دهد و بُعد اجتماعی دارد، قبول دارد و می پذیرد که چون منشأ نظریه و دانش، زبان و اجتماع است، دانش انسان دستخوش خطاست و عوامل تعیین کنندۀ این خطاها اجتماعی اند. از طرفی جامعه شناسی علم که تأثیر جامعه بر دانش را بررسی می کند با معرفت شناسی اجتماعی که هدفش مطالعۀ تأثیر دانش بر جامعه است، همسویی دارد، زیرا هر دو قائل به توجه به بافت و مطالعه موضوع در زمینه و شرایط تاریخی و اجتماعی هستند.
این تأثیر و تأثرات دیدگاه ها و نظریه های علمی با یکدیگر و با جهان که وچه غالب آن اجتماعی شدن، سیاسی شدن، و فرهنگی شدن علم بود، بر نظریه های طرح شده در کتابداری و اطلاع رسانی اثر گذاشت. به این ترتیب ابعاد تازه ای از نظریۀ اطلاعات، مورد تفسیر و بازشناسی قرار گرفت و وفور نقد و نظرها دربارۀ وجوه ریاضی، سایبرنتیکی، و معناشناختی زمینه را برای تولد حوزه ای تخصصی موسوم به اطلاع شناسی که در واقع نوعی هستی شناسی کتابداری و اطلاع رسانی است، فراهم آورد. رخداد های مهمی چون نوآوری های ارتباطی و اطلاعاتی که به رواج و اشاعۀ اینترنت و وب جهان گستر انجامید، جهان مجازی وانموده ها را به اسطورۀ عصر جدید بدل ساخت، جوامع گرفتار در تنگناهای مدرنیته و پست مدرنیته، دستیابی به ملزومات جامعۀ اطلاعاتی را چالشی سازنده برای رویارویی با جهانی سازی و جهانی شدن یافتند. علاوه بر آن، مفاهیم و فرآیندهایی چون سواد اطلاعاتی، نظریه های ارتباطی مرجع، مدیریت اطلاعات، مدیریت دانش، کتابسنجی، اقتصاد سیاسی اطلاعات، اکولوژی اطلاعات، فناوری اطلاعات، امنیت اطلاعات و انفورماتیک، همچنین مقوله ها و اصطلاحاتی چون کتابخانۀ مجازی، کتابخانه دیجیتالی، کتابخانه الکترونیکی، فراواژگان ها، فرامتن ها، فرانظریه ها، انتولوژی و اصطلاحنامه، انتولوژی و هوش مصنوعی، و مهندسی دانش در ادبیات رشته جاری شد و انواع دیدگاه ها و مدل ها و الگوهای خرد و کلان دربارۀ مفاهیم و کارکردهای رشته به وجود آمد که تعداد و تنوعشان بسیار است و تنها معدودی از آنها دربارۀ کلیت رشته است. در اینجا به اختصار به مهم ترین آنها یعنی نظریه های کتابداری آموزشی، کتابداری ارتباطی، معرفت شناسی اجتماعی، پدیدارشناسی هرمنوتیک و تحلیل می پردازیم: (ص.1229-1230)
نظریه کتابداری آموزشی را نخستین برا جان ام. کرایست در 1972 تدوین کرد و در آن ضمن مقایسۀ دو فرآیند ارتباط و آموزش، چنین نتیجه گیری کرد که مبنای کتابخانه های آموزشگاهی و دانشگاهی و (تا حدی) عمومی، آموزش؛ و مبنای کتابخانه های تخصصی، ارتباط است. بیشتر تبیین کنندۀ روابط حاکم بر رشته است تا پاسخگویی به پرسش های جدید دربارۀ پیش فرض های پذیرفته شده.
معرفت شناسی اجتماعی هدفش مطالعۀ نظری فرایندهای اجتماعی دانش و تأثیر این فرآیندها بر جامعه است. دانش چیست؟ چگونه دانش در اجتماع نقش ایفا می کند؟ هدف دانش چیست؟
پدیدار شناسی هرمنوتیک تأویل یا تفسیر را در مرکز پنج عنصر وجود، ماهیت، ادراک، قصدیت، و خود و دیگری قرار می دهد و می تواند زمینه های بازاندیشی بنیادی را در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی فراهم سازد.
وقتی بودن در جهان، به تعبیر هایدگری، مشارکت در جهان است، کاربر اطلاعات بودن، پدیده ای انفعالی نخواهد بود، بلکه تجربۀ بخشی از جهان است.
رویکرد تحلیل حوزه ماهیتی پویا دارد و وابسته به موقعیت های محیط در جهان خارجی است. (ص. )
برای طرحای نظام های بازیابی اطلاعات در برنامه ریزی های کاربرمدار از رویکردی استفاده شود که ناظر بر شناخت رفتارهای کاربران در بافت و زمنیۀ اجتماعی و در حوزۀ موضوعی خاصشان باشد. به عبارتی پیش از طراحی هر نظام اطلاع رسانی، مشخص شود که سازکارهای زیربنایی رفتارهای اطلاعاتی کاربران در حوزه ای خاص (مثلاً پزشکی، فیزیک، کتابداری، ادبیات، و یا هر حوزۀ موضوعی دیگر) چیست؟ (ص. 1230-1231)
در قرن 17 و 18 عقل گرایی به همت دانشمندان و فلاسفه ای چون دکارت، اسپینوزا، و لایبنیتس، و تجربه باوری به مدد پژوهش ها و آثار جان لاک، برکلی، و هیوم بر فرهنگ غرب حاکمیت یافت. اولی قائل به اصالت اندیشه و منطق قیاسی و دومی معتقد به اصالت تجربۀ حسی در هدایت پژوهش ها بود. طبعاً تأکید عقل گرایان برایده ها و نظریه ها، و تأکید بینادگربه همت کانت در اواخر قرن 18 متحول شد و تدوین فلسفۀ انتقادی انجامید که قائل به تلفیق تفکر و تجربۀ حسی با استفاده از روش انتقادی بود. از قرن 19 به بعد روایت های جدید و متحول شدۀ سه دیدگاه عقل گرا و تجربه باور و فلسفۀ انتقادی یعنی فلسفۀ نظری، پوزیتیویسم، و پراگماتیسم مبنای تنظیم و تدوین بسیاری از مکاتب و نظریه ها در علوم و هنرها گردید. (ص.1232)
کد (A ) شماره فیش ( 1) کد منبع (k ) شماره صفحه (1224-1232 ) نوع یادداشت: /تلخیص مستقیم ترجمه
موضوع کلی: فلسفه وجودی این رشته ها
موضوع جزئی: فلسفه کتابداری و اطلاع رسانی
پرداختن به فلسفۀ این رشته مستلزم طرح پژوهش ها، نظریه ها، و روشناسی هایی است که عملاً بر این رشته و حرفه تأثیرگذار بوده و هستند. (ص. 1224) در این مقاله دیدگاه ها و نظریه های رشته کتابداری و اطلاع رسانی را پنج دوره مورد بررسی قرار داده است. شروع آموزش آکادمیک مرحله گذری بر عمل گرایی حاکم در این رشته بود با شکل گیری فنون بازیابی نظریه های که مبتنی بر فرآیند اطلاعات و علوم دیگر بودند و سپس پژوهش های شناختی متکی بر ساختار نظام مند شکل گرفت که به سمت پژوهش های کاربرمدار سوق یافت.
سه دهۀ پایانی قرن بیستم یا دهه های معروف به عصر پست مدرن را شاخص می سازد، این است که در این دوران علی رغم تعدد شگفت انگیز مکتب ها و ایسم ها، نظریه ها و فسلفه ها روایت های جامعه شناختی تازه ای دربارۀ مباحث مختلف به دست داده اند. (ص. 1228)
این تأثیر و تأثرات دیدگاه ها و نظریه های علمی با یکدیگر و با جهان که وجه غالب آن اجتماعی شدن، سیاسی شدن، و فرهنگی شدن علم بود، بر نظریه های طرح شده در کتابداری و اطلاع رسانی اثر گذاشت.(ص. 1229)
به نظرم این مقاله نه تنها نمی تواند ارجاعی خوبی برای مدخل کتابداری و اطلاع رسانی باشد، زیرا مخاطبان عادی این دایره المعارف نمی توانند درک روشنی از حوزه های فعالیت، مباحث مطرح در رشته، دامنه فعالیت ها و غیره درک نماید. ما باید مدخل های که به هر دو حرفه مورد بحث مان مرتبط است را بیابیم و مطالعه نماییم.
من در یک تاپیک جداگانه کلیه مطالب این مقاله که مورد تأمل خواهند بود تایپ کرده ام.
منبع:
کتس، ویلیام. "کتابشناسی ها" ترجمه و تالیف آیدین آذری. تهران. کتابدار، 1384. ص. 45-46.
نقد نامه های استاندارد
“Reference Books Bulletin” بخشی ازدوهفته نامه Booklist است که مهمترین منبع برای نقدهای معتبر، جاری و عمقی از آثار مرجع عمومی می باشد. هر بخش مقدمه ای درباره نشر، خدمات مرجع و آثار جدید دارد. پس از آن نقدهای بدون امضا می آیند. اسامی منتقدان (کتابداران و استادان) در هر شماره از نشریه ذکر می شود. حدود 100 تا 150 اثر بزرگ و تقریباً دو برابر این تعداد، عناوین متعارف تر و ارزان قیمت تر سالانه نقد می شوند. گاهی یک شماره از نشریه یا بخش قابل توجهی از آن به بررسی دایرالمعارف ها، واژه نامه ها، آثار مرجع کودکان و مانند آن اختصاص می یابد. این نقد ها هر سال در یک نشریه جداگانه ادغام می شوند. زمان انتشار این نقدها بیش از شش ماه از انتشار کتاب های نقد شده طول نمی کشد و اغلب حتی کمتر از آن می باشد. نقد های مفصلی از پایگاه های اطلاعاتی سی دی رامی و درون خطی که احتمال استفاده از آنها در یک کتابخانه معمولی بیشتر است، نیز وجود دارد. این تحلیل ها به ویژه برای کسانی که می خواهند نقاط قوت و ضعف جستجو در پایگاه های اطلاعاتی را بدانند مفید است. در حقیقت، نقدهای پایگاه های اطلاعاتی در زمره بهترین نقدهای موجود هستند.
Booklist به طور رایگان در شبکه اینترنتی قابل دسترسی است. نقدهای درون خطی به طور منظم روزآمد می شوند و علاوه بر آن شامل آرشیو محدودی از نقدهای قبلی هستند.
منبع:
کتس، ویلیام. "دایره المعارف ها" ترجمه و تالیف آیدین آذری. تهران. کتابدار، 1384. ص. 12-13.
اکثر کتابداران و به تبع آن افراد دیگر به یک یا دو منبع برای ارزیابی بی طرفانه دایره المعارف ها، در هر دو قالب چاپی و الکترونیکی، روی می آورند. این منابع مورد اطمینان امتحان شده و دارای صحت می باشند. یک منبع پایه در میان نقد ها، مقاله مشهور “Reference Books Bulletin” در Booklist می باشد که پیش از این در فصل مربوط به کتابشناسی ها مورد بحث قرار گرفت. تقریباً در هر شماره از این نشریه یا یک شماره در میان، نقدی مفصل از یک دایره المعارف عمومی یا به احتمال بیشتر یک دایره المعار عمومی یا به احتمال بیشتر یک دایره المعارف موضوعی می آید. این نقدها به گونه ای دقیق، بی طرفانه و دبیزش شده هستند. مفیدترین و جاری ترین معیار ارزیابی برای بررسی مجموعه های پایه را همین نشریه در شماره 15 سپتامبر خود با عنوان “Encyclopedia Update” ارایه می دهد. این مقاله همچنین شامل مقالات دیگری است که مثلاً درباره 10 تا 12 دایره المعارف عمومی پایه منتشر شده اند و ویژگی های اصلی هر عنوان چاپی و الکترونیکی را به طور مختصر بیان می کند.
نقاط ارزیابی
کتابداران تمایل دارند خود تصمیم بگیرند دایره المعارف های بهتر کدام ها هستند. تصمیم آنها در وهله اول بر میزان استفاده روزانه از هر مجموعه استوار است، اما در یک ارزیابی قانونمند ویژگی های خاصی باید مدنظر قرار گیرد:
1. دامنه یا همان پوشش موضوعی، تاکید مجموعه و نوع مخاطبان
2. اعتبار، که شامل صحت مطالب و موثق بودن آنها می باشد.
3. شیوه نگارش
4. بهنگام بودن؛ مثلاً اینکه آیا ناشر تصمیم به بازنگری اثر دارد یا خیر.
5. دیدگاه و سوگرایی
6. روش تنظیم و مدخل ها
7. نمایه، که برای رسیدن به اطلاعات درون متن، ارجاع داشته باشد.
8. قالب، شامل شکل فیزیکی و تصاویر
9. قیمت
10. وجود کتابشناسی
این متن کامل آن را نیاز داریم:
فرق 3 -3-1- و 3-3-2- ما در نظر داشتیم، با مطالعه خط مشی دایره المعارف های کتابداری جهان با معیارهای شیوه انتخاب مدخل آنها آشنا شویم، سپس با سیاست و معیار گزینش مدخل در دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ایران مقایسه کنیم.
اما تا حالا، ما مقدمه دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ایران را مطالعه کردیم، ظاهراً در خط مشی گزینش مدخل های آن انجمن ها و سازمان ها و کتابخانه های اشاره شده است، اما برای گزینش مدخل حرفه هایی که در این حوزه فعالیت می کنند توجهی صورت نگرفته است، از طرفی در این دایره المعارف مدخل مستقل "کتابخانه های بیمارستانی" و "انجمن کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی ایران" موجود که اشاره مختصری بر این رشته دارد.
آنچه قابل تامل در این دایره المعارف حتی مدخلی مستقلی برای "حرفه کتابداری و اطلاع رسانی" نیامده است و ارجاع به مدخل فلسفه کتابداری و اطلاع رسانی و دیگر مدخل ها داده است.
در حال حاضر سعی می کنیم خط مشی دایره المعارف های کتابداری و اطلاع رسانی موجود در کتابخانه های ایران را بخوانیم، در مدخل های آنها جستجو نماییم تا شاید مدخل مستقلی برای حرفه های این حوزه بیابیم. ناگفته نماند در کتابشناختی مقدماتی E ما مدخل مستقلی برای حرفه کتابداری اطلاع رسانی پزشکی پیدا کردیم. یعنی (Health Science Library )
آنچه ما الان به دنبال آن باید باشیم، شیوه های تدوین دایره المعارف ها ( بخصوص معیار جهانی برای دایره المعارف های تخصصی) که نمی دانیم دقیقاً از کجا این منبع را پیدا نماییم.
موضوع:
حرفه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی و اهمیت وجود مدخل آن در دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ایران
طرح مقدماتی:
1. تاریخچه
1.1. پزشکی باستان
1.2. پزشکی قرون وسطا
1.3. پزشکی عصر حاضر
1.4. تعاریف حرفه
1.5. حرفه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
2. تفاوت کتابداری و اطلاع رسانی عمومی و پزشکی
2.1. فلسفه وجودی این رشته ها
2.2. اهداف و کارکردهای این رشته ها
2.3. تفاوت آموزشی این رشته ها
3. شیوه تدوین دایره المعارف ها
3.1. اهداف
3.2. ساختار
3.3. معیار انتخاب مدخل ها
3.3.1. در دایره المعارف های کتابداری و اطلاع رسانی
3.3.2. در دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ایران
4. نتیجه گیری
کتابشناسی مقدماتی:
R. خاکی، محمد، "دایره المعارف ها :دایره المعارف نویسی". فصلنامه پیام کتابخانه، دوره اول، شماره 2 و3، پاییز و زمستان 1370.
S. مسعودی، فرامرز، " طرح دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی". فصلنامه کتاب، دوره ششم، شماره دوم، تابستان 1374.
T. گوازا ،...ا... ، "خدمات مناسب کتابخانه علوم پزشکی در کشور های جهان سوم ". ترجمه طاهره زرین، فصلنامه کتاب، دوره اول، شماره اول، بهار 1369، 84 – 92.
U. قاعد شرفی، هما، " تکنولوژی اطلاعات و آموزش کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی". فصلنامه کتاب، دوره هفتم، شماره اول (بهار 1375) 65 -73 .
V. ...چند مقاله در ارتباط با دایره المعارف های کتابداری و اطلاع رسانی من پیدا کرده ام.
متن کامل مقالات زیر در دسترس نمی باشد:
وظایف:
تاثیر سیاستهای دولت بر کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی باید از دکتر جعفری مذهب کمک بگیریم
ترجمه منابع (E – F - H )
سیاست تدوین دایره المعارف ها (کتابداری و اطلاع رسانی) باید از خانم نوذری کمک بگیریم
جستجوی لیزا و ایزا برای ( کتابدرای پزشکی، سیاست تدوین دایره المعارف ها، تفاوت کتابداری و اطلاع رسانی عمومی و پزشکی)
ترجمه منابع ( D – I - J نقدهایی از آمازون برای دایره المعارف های کتابداری و اطلاع رسانی – سه مقاله نیز از نقدهای دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی)
منبع E , F, A, B متن کامل تهیه شود. (از کتابخانه ملی و مجلس) انجام شد
مدخل کتابداری و اطلاع رسانی و فلسفه کتابداری و اطلاع رسانی از دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی انجام شد
جستجوی منابع فارسی برای موضوع جدید (نمایه(از تاریخ 79 تا 85)، نمایه مقالات کتابداری و اطلاع رسانی) انجام شد
موضوع:
کتابخانه ملی پزشکی آمریکا در خدمت کتابداری و جامعهی پزشکی
طرح مقدماتی:
1- تاریخچه
1-1- وابستگی سازمانی
1-2- مکان
1-3- سال تاسیس
1-4- اهداف
2- ساختار
2-1- آموزش
2-2- تحقیق و پژوهش
2-3- روابط عمومی
3- خدمات
3-1- خدمات بین المللی
3-1- 1- اصطلاحنامه مش
3-1- 2- رده بندی ان. ال. ام
3-1- 3 مدلاین
3-2- خدمات ملی
هدف از تحقیقمان:
ما به انگیزه شرکت در همایش "کتابداری پزشکی و جامعهی پزشکی " موضوع زیر را انتخاب کردیم.
سعی داریم با تکیه بر روش علمی در نوشتن این مقاله تجربه کسب کنیم.
زمانبندی جهت انجام تحقیق:
این مقاله باید چکیده را تا 15مرداد 1386 تحویل دهد.
زمان ارسال متن کامل مقاله ...
زمان برگزاری همایش 21و22آذرماه 1386 .
· ایمیل: medlisa_sbmu@yahoo.com
· تلفن: 09122127431
کتابشناسی مقدماتی:
متن کامل مقالات زیر در دسترس نمی باشد: